İş Bankası’ndan Gelecek Yüzyıla Vizyon: Teknoloji, İktisat ve Eğitim Üzerine Çalışmalar

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İş Bankası‘nın Milletlerarası Atatürk Konferansı ikinci gününde

İSTANBUL, – TÜRKİYE İş Bankası‘nın, 100’üncü kuruluş yıldönümü vesilesiyle düzenlediği ‘Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış’ başlıklı milletlerarası konferansın ikinci günü, İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Ekonomi Profesörü Daron Acemoğlu‘nun konuşmalarıyla başladı. Gelecek 20 yılin kritik bir süreç olduğunu söyleyen Acemoğlu, “Dünyayı değiştirecek akımlara hazır olmayan ülkeler daha da geri kalacak. Türkiye‘nin ekonomik olarak, bilimsel olarak, siyasi olarak bu akımlara hazır olması lazım ve bence bunun şu anda başlaması lazım” dedi.

Hakan Ortan, ‘Bilim, Teknoloji ve Girişimcilikle Ekonomik Kalkınma için Bankaların Rolü’ başlıklı konuşmasında, iktisada geniş bir çerçeveden baktıklarını ve bu nedenle İş Bankası’nı her vakit bir bankadan fazlası olarak gördüklerini vurguladı. Darüşşafaka’ya yapılan katkıların, 19 yıldır satranca verilen takviyenin ve ülke çapında açılan 40 bin satranç sınıfının, 81 vilayette dikilen fidanların, Türkiye‘nin dört bir yanındaki arkeoloji kazılarına verilen dayanakların bu yaklaşımın bir yansıması olduğunu söyleyen Ortan, “Yeteneğin her yere eşit dağılmış olduğunun şuuruyla, eşitsizlikleri ortadan kaldırmak için interneti olmayan köylerimize internet götürüyor, çocuklarımızı bilim setleriyle tanıştırıyor, geleceğin Aziz Sancar’larını, Gökhan Hotamışlıgil’lerini, Daron Acemoğlu‘larını bulup keşfetmeye çalışıyoruz. Modülleri bir ortaya getirdiğinizde İş Bankası’nın çözmekte olduğu bulmacadaki büyük resmi de göreceksiniz” diye konuştu.

‘TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜMÜN TOPLUMA YAYILIMINDA ARACI, KOLAYLAŞTIRICI OLMAYA ÇALIŞIYORUZ’

“Bir tarım ihtisas şubesine girdiğinizde köy meydanı üzere tasarlandığını, çiftçilerimizin ziraî üretime takviye olacak teşebbüslerle orada buluşabildiğini görürsünüz. İş Bankası’na tarım bankacılığında istihdam edilmek üzere veteriner, ziraat mühendisi alındığını görürsünüz. Bunlar bizim teknolojiyi ve girişimciliği klâsik iş kollarıyla buluşturarak ülkemizdeki toplam faktör verimliliğini artırmak için çabalarımızdır. Elbette İş Bankası ölçeğinde bu yapılanların ülke iktisadına katkı konusunda sonuca ulaşması için vakit geçmesi gerekiyor. Lakin biz bu sonucun, uzun periyodik verdiğimiz dayanaklarla alınabildiğini gördüğümüz için hiç durmadan, usanmadan bu takviyesi vermeye devam ediyoruz. Yeni teknolojileri en süratli formda işlerimize adapte ederken teknolojik ve dijital dönüşümün topluma ve farklı bölümlere yayılımı konusunda da aracı, kolaylaştırıcı, tetikleyici ve motive edici olmaya çalışıyoruz. Adeta akademik çalışmalardan en ücra köyümüzde tarlanın ekim kademesine uzanan teknolojik bir ipek yolu inşa ediyoruz.”

‘GELECEKLE İLGİLİ KARARLIYIZ’

Bazen ülkelerin önünde kıymetli kalkınma fırsatları bulunduğunu; yanlışlı tercih ya da uygulamalarla bu fırsatların kaçırılabildiğini ve tekrar yakalamanın da kolay olmadığını söyleyen Ortan, “Bu, uygun kalkınma konjonktürünün yine oluşması, nüfusun bileşimine, bilime ve eğitime verilen önceliğe, özgürlük ve demokrasi ortamına, sermaye birikimine, global şartların elverişli olmasına, kültür ve zihniyetin gelişimi desteklemesine, çok sayıda faktörün bir ortaya gelmesine bağlıdır. Biz gelecekle ilgili ne optimist ne karamsarız yalnızca kararlıyız. Ne yapmamız gerektiğini biliyor, adımlarımızı buna nazaran atıyoruz. Gerçeklerin, kısıtların, sıkıntıların, tehditlerin, fırsatların farkındayız” dedi.

Prof. Dr. Daron Acemoğlu da konuşmasında, gelecek 20 yılın dünyada çok çalkantılı geçebileceğini, gelişmeleri ‘yapay zeka, eşitsizlik ve istihdam; yaşlanan nüfus; iklim değişikliği; makroekonomik dengesizlikler; dünya ekonomi tertibindeki değişimler; demokrasi krizi’nden oluşan 6 akımın etkileyeceğini, tüm ülkelerin bu akımların sonuçlarını öngörebilmesi ve buna hazırlıklı olması gerektiğini söyledi. Bu akımların hepsinin teknolojiyle iç içe olduğunu, hasebiyle teknolojiye hazır olma, bununla ilgili insani sermayeye yatırım ve teknolojinin tarafının de kıymetli olduğunu belirten yapay zekanın tüm ülkelerde iş süreçlerini etkilediğini ve ülkelerin yapay zeka yatırımlarının giderek arttığını söyledi.

‘NÜFUSTAKİ YAŞLANMADA, GLOBAL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE TAHLİL TEKNOLOJİ’

Dünya nüfusundaki yaşlanmaya dikkat çeken ve birtakım ekonomistlerin yaşlanmanın iktisat üzerinde negatif tesirleri olacağını öngördüğünü belirten Acemoğlu, “Tam aksine yavaşça bir olumlu tesir var. Nasıl oluyor bu? Karşılık da çok kolay; teknoloji… Çok süratli yaşlanan ülkeler bilhassa Almanya, Japonya, Güney Kore birebir vakitte teknolojiye çok süratli adapte olabilecek ülkeler oldukları için yaşlanmalarıyla bir arada yeni teknolojilere olan yatırımlarını çok arttırdılar. Bu ülkelerde robotların üretim sürecine katılması çok süratli bir biçimde arttı” diye konuştu.

Daron Acemoğlu, altını çizdiği akımlardan biri olan iklim değişikliğiyle ilgili de görüşlerini aktarırken, hem emisyonların artması hem iklimin değişmesinin en azından 2100 yılına kadar devam edeceğinin öngörüldüğünü, iktisadın güce olan bağımlılığının niteliğinin değişeceğini ve tıpkı vakitte toplumsal ve ekonomik hayatı etkileyecek formda iklim değişikliğinin devam edeceğini söyledi. Bunun tahlilinde yeniden teknolojinin ana yerde bulunduğuna dikkat çeken Acemoğlu, karbon salımının azalmasının tek yolunun emisyonları düşük olan teknolojilerin hızlanması olduğunu, bunun için yenilenebilir güce daha fazla yatırım yapılması gerektiğini söz etti.

Makroekonomik dengesizliklere de değinen Acemoğlu, “Herhangi bir değişimi, makroekonomi düzgün durumdayken yapmak daha kolay. Şayet beşerler zenginse, enflasyon, işsizlik sorunu yoksa, üretkenlik artıyorsa diğer değişimleri yapmak da daha kolay” dedi. Acemoğlu, şu anda tüm dünya iktisadında gerek faiz düzeyi gerekse bütçe açıklarındaki artış üzere makroekonomik tablonun ülkelerin toplumsal güvenlik ağını genişletmesi, yapay zekaya yatırımı, yenilenebilir güç yatırımlarını artırması üzere değişik alanlardaki değişime adaptasyonu zorlaştırdığını söyledi.

‘KÜRESELLEŞMENİN NİTELİĞİ DEĞİŞİYOR; YATIRIMCILAR EN YAKIN YERLERE KAYIYOR’

Daron Acemoğlu, dünya iktisat sistemindeki değişimler ve globalleşmeyle ilgili değerlendirmelerini de aktarırken, bilhassa 2017’den bu yana globalleşmenin niteliğinin değiştiği bir süreç yaşandığını, yatırımcıların kıymet verdiği yerlerin artık en yakın yerlere, müttefik yerlere kaymaya başladığını, bunun da tekrar teknolojiyle iç içe bir durumu bulunduğunu söz etti.

Demokrasi konusundaki yorumlarını da paylaşan Acemoğlu, demokrasinin büyümeye çok net müspet bir tesiri olduğunu, bu tesirin bilhassa artan yatırımlardan, eğitim ve sıhhat üzere alanlardaki iyileştirmelerden geldiğini söyledi. Acemoğlu, “Ancak ne yazık ki dünyanın dört bir köşesinde demokrasi krizi var. Niçin diye baktığınız vakit bunun da nedenleri ortasında ana sebep şu; demokrasi beklentinin altında bir performans sağlıyor. Şayet demokrasi büyüme getirebilirse, yolsuzluğu denetim ederse, istikrar getirebilirse demokrasiye olan dayanak artıyor. Demokrasi baharı bitti, demokrasi sonbaharındayız. Yalnızca otomasyona mı yatırım yapacağız yoksa otomasyon yerine personel fiyatlarını mi artıracağız, yeni teknolojilere yatırım yapmayı becerebilecek miyiz, globalleşmeyi nasıl yine organize edeceğiz, toplumsal medyayı demokrasiye yardım eden bir süreç haline getirebilecek miyiz üzere pek çok soru var” diye konuştu.

‘TÜRKİYE DE DÜNYAYI DEĞİŞTİRECEK AKIMLARA HAZIR OLMALI’

Acemoğlu, konuşmasının sonunda Türkiye ile ilgili değerlendirmelerde bulunurken, şöyle konuştu:

“Türkiye aktardığım bu akımlara ve teknolojinin getirdiği sonuçlara hazır mı? Birinci defa teknolojinin gerisinde kalıp, teknolojinin kendisi değişirken birebir vakitte teknolojiye geçmeye çalışılan birinci periyot değil bu dönem… Birebir şeyi 100 sene evvel de yaşadık. O vakit hayatta en gerçek mürşit ilimdi fakat artık bir tek ilim değil. O ilmi alıp teknolojiye uygulamak gerekiyor. Burada İş Bankası’nın birinci baştaki rolü çok değerli. Niçin? Zira İş Bankası, Türkiye’nin en büyük finansörü olarak ortaya çıktı ve yeni teknolojilerin gelmesinde, tarımda, endüstride değerli bir rol üstlendi. O vakit Türkiye başarılı oldu. Bugün hazır mı? Hayır, ne yazık ki hazır değil. Zira Türkiye, birebir dengesizlikleri çok daha önemli bir halde yaşıyor. Türkiye, hiçbir vakit Çin, Güney Kore, Tayvan, Singapur üzere bir büyümeye ulaşamadı.”

Acemoğlu, Türkiye’nin gelecekte dünyadaki gidişatı belirleyecek akımlara hazır olması için teknolojiye yatırım yapması, beşeri sermayeyi yanlışsız biçimde geliştirmesi ve kullanması gerektiğinin altını çizdi. Acemoğlu, “Gelecek 20 yıl kritik bir süreç. Bu 6 akım dünyayı değiştirecek ve buna hazır olmayan ülkeler daha da geri kalacaklar. Türkiye’nin ekonomik olarak, bilimsel olarak, siyasi olarak bu akımlara hazır olması lazım ve bence bunun şu anda başlaması lazım” dedi.